عقد رهن یکی از عقود رایج میان مردم در جامعه می‌باشد. بنابراین دانستن مطالب و نکات مربوط به آن از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد. به همین دلیل است که در این مقاله می‌خواهیم آن را مورد مطالعه قرار بدهیم. باید بدانیم که قانونگذار در مواد قانون مدنی به این موضوع اشاره کرده است و ما در بیان مطالب به این مواد استناد می‌کنیم. به طور کلی اگر نکات قانونی در خصوص اعمال حقوقی را بدانیم در این صورت بسیار محتاط هم عمل می‌کنیم. به عنوان مثال اگر طرف یکی از عقود قرار بگیریم دچار اشتباه نمی‌شویم.

 تعریف

رهن در واقع وثیقه طلب اصلی است. شخصی به کسی بدهکار است و طلبکار برای اطمینان از دریافت طلب خود از بدهکار تقاضای رهن می‌کند تا اگر در موقع سر رسید طلب اصلی موفق به دریافت آن نشود با فروش مال مرهونه به طلب خود دست یابد.

توصیه می‌کنیم مقاله لازم یا جایز بودن عقد رهن را مطالعه نمایید.

طرفین عقد

راهن کسی است که رهن می‌سپارد مرتهن کسی است که آن را می‌گیرد و عین مرهونه مالی است که به رهن گذاشته می‌شود.

شرط صحت

قانون بیان می‌کند که شرط صحت عقد رهن این است که مالی که مورد رهن واقع شده باید به قبض مرتهن درآید یعنی در اختیار او قرار گیرد. در غیر این صورت عقدی که منعقد شده صحیح نمی‌باشد.

صفات مال مرهونه 

مال موقوفی نباشد

نکته‌ای که در ماده ۷۷۳ بیان شده است این می‌باشد که هر مالی که قابل نقل و انتقال قانونی نباشد نمی‌تواند عین مرهونه در نظر گرفته شود. به عنوان مثال مال موقوفه مالی است که قابل فروش نمی‌باشد یا به عبارت دیگر نمی‌توانیم آن را به دیگری انتقال بدهیم.

قابل قبض باشد | رهن

ماده ۷۷۴ قانون مدنی بیان کرده است که مال مرهون باید عین معین باشد. رهن دین و منفعت پذیرفته نیست. بر اساس آنچه در این ماده بیان شده است می‌توانیم بیان کنیم به دلیل اینکه در عقد رهن قبض شرط صحت می‌باشد مالی می‌تواند مورد رهن واقع شود که در خارج موجود باشد در این صورت قابل قبض می‌باشد.

تجزیه ناپذیری رهن

نکته دیگری که اشاره به آن از اهمیت بسیاری برخوردار است این است که رهن در واقع تجزیه ناپذیر است. یعنی متعهد نمی‌تواند به نسبتی که بدهی اصلی را می‌پردازد رهن را خرد خرد آزاد کند. در توضیح باید بیان کنیم که با توجه به اینکه رهن تجزیه ناپذیر می‌باشد در صورتی که مرتهن راضی باشد که دین راهن به او تجزیه شود عقد صحیح است. این امکان وجود دارد که شخصی که راهن است قسمتی از دین خود را بدهد و در صورتی که مرتهن این امر را بپذیرد اشکالی پیش نمی‌آید.

منافع عین مرهونه

باید توجه کنیم که مال مرهون برای راهن است. بنابراین منافع مربوط به این مال نیز متعلق به راهن می‌باشد. در خصوص منافع یک مال باید بیان کنیم که منافع یا متصل هستند یا منفصل. وقتی می‌گوییم مال مرهون متعلق به شخص راهن می‌باشد و منافع آن نیز متعلق به او است منظورمان از منافع منافع متصل می‌باشد. چرا که این منافع قابل جدا شدن از عین مال نمی‌باشند. در صورتی که منافع منفصل را می‌توان از عین مال جدا کرد. بنابراین منافع منفصل جزء رهن محسوب نمی‌شود.

امکان فروش رهن

باید توجه کنیم که راهن نمی‌تواند هر کاری را که می‌خواهد انجام دهد. سوالی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که آیا راهن می‌تواند مال را به فروش برساند؟ نظراتی در این خصوص وجود دارد اما اگر بخواهیم نظر مشهور را بیان کنیم باید بگویم که اگر راهن به عنوان مالک عین مرهونه را بفروشد در این صورت عمل انجام شده با حق مرتهن منافات دارد و در واقع یک عمل غیر‌نافذ می‌باشد. نظرات مخالف این نظر هم وجود دارند اما در نهایت به یک رای وحدت رویه می‌رسیم که نظر مشهور را تایید می‌کند.

توصیه می‌کنیم مقاله نمونه قرارداد رهن خانه را مطالعه کنید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص رهن و وثیقه املاک، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون وثیقه ملک و رهن پاسخ دهند.