شاید برای بسیاری از افراد پیش آمده باشد که هنگام مراجعه به یکی از دستگاه‌های دولتی به مشکل بربخورند و احساس نارضایتی از آن سازمان مربوطه را داشته باشند، و یا حتی ممکن است این سازمان دولتی حق برخی اشخاص را پایمال کرده باشد. در این صورت شاید پیش خود فکر کنیم که چون شخص مقابل شما یک شرکت و یا سازمان دولتی است شما کاری را پیش نخواهید برد اما لازم است بدانیم دولت یک مرجع مخصوص برای رسیدگی به این نوع شکایات پیش‌بینی کرده است تا زمانی که شما از یک دستگاه دولتی شکایت دارید تنها به این مرجع مراجعه کرده و شکایت خود را مطرح کنید. دیوان عدالت اداری همان مرجع تخصصی است که به این نوع شکایات رسیدگی کرده و رای صادر می‌کند که در ادامه به نوع عملکرد  این سازمان می‌پردازیم.

دیوان عدالت اداری

یکی از مراجع رسیدگی‌کننده به دعاوی مردم علیه دستگاه‌های دولتی و عمومی، دیوان عدالت اداری است که دارای اوصاف ذیل است:

۱. مرجع رسیدگی به شکایات و اعتراضات مردم نسبت به موارد زیر است: الف) دستگاه‌های دولتی و عمومی.  

ب) پرسنل دستگاه‌های دولتی و عمومی. 

ج) آیین‌نامه‌ها و مصوبات دستگاه‌های دولتی و عمومی از حیث مخالفت با قانون یا شرع یا خروج از حدود اختیارات مقام تصویب‌کننده.

۲. تنها مرجع عمومی اداری است.

۳. شیوه رسیدگی در آن، تابع قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری است.

ساختار دیوان عدالت اداری

بر اساس قوانین ساختار دیوان عدالت اداری دارای بخش های زیر است :

• شعب دیوان عدالت اداری
• هیات عمومی دیوان عدالت اداری
• هیات تخصصی دیوان عدالت اداری
• دفاتر استانی دیوان عدالت اداری

انواع شعب دیوان عدالت اداری | شکایت به دیوان

شعب دیوان بر دو قسم است:

شعب بدوی: هر شعبه بدوی دیوان، یک رییس یا دادرس علی‌البدل دارد و آرای صادره از این شعب قابل شکایت در شعب تجدیدنظر می‌باشد.

شعب تجدیدنظر: هر شعبه یک رییس و دو مستشار دارد. ملاک صدور رای، نظر اکثریت و آرای صادره از این شعب، قطعی می‌باشد.

صلاحیت شعب دیوان عدالت اداری | شکایت به دیوان

صلاحیت این شعب عبارت است از رسیدگی به شکایات و اعتراضات افراد یا اشخاص حقوقی نسبت به:

۱. تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی و ماموران آن‌ها.

۲. رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آرا و تصمیمات قطعی مراجع اداری مثل هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با قانون.

۳. رسیدگی به شکایات قضات و مشمولان قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر مستخدمین واحدها از حیث تضییع حقوق استخدامی.

قرار اناطه در دیوان | شکایت به دیوان

قرار اناطه وقتی صادر می‌شود که رسیدگی در دیوان منوط به صدور حکمی از مرجع قضایی دیگری بشود.

مراتب صدور قرار به طرفین ابلاغ می‌شود. ذی‌نفع یک ماه از تاریخ ابلاغ اخطاریه دیوان فرصت دارد، نزد مرجع صالح طرح دعوا نماید و گواهی دفتر مرجع مزبور مبتنی بر طرح دعوا را، به دیوان تحویل دهد. در غیر این صورت دیوان به رسیدگی خود ادامه می‌دهد و تصمیم مقتضی را صادر می‌کند.

فرایند طرح شکایت در دیوان عدالت اداری

۱. رسیدگی، مستلزم تقدیم دادخواست می‌باشد.

۲. تاریخ ثبت دادخواست در دبیرخانه و یا سایت الکترونیکی و یا تسلیم آن به پست سفارشی و یا ارسال از طریق پست الکترونیکی یا دفاتر استانی دیوان، تاریخ طرح شکایت محسوب می‌شود.

۳. دبیرخانه دیوان یا دفاتر استانی آن، دادخواست دریافت شده را به‌ترتیب وصول، ثبت کرده و رسیدی مشتمل بر شماره و تاریخ ثبت، نام شاکی و طرف شکایت، به دادخواست‌دهنده می‌دهند.

۴. اگر موردی بیانگر طرح قبلی شکایت موجود باشد دبیرخانه دیوان مکلف است مشخصات آن‌ را به برگه دادخواست ضمیمه کند.

۵. دادخواست‌های ثبت شده توسط رییس دیوان یا معاون وی به شعب ارجاع می‌گردد.

رسیدگی در شعب دیوان عدالت اد‌اری

1. پس از ارجاع دادخواست به شعبه، مدیر دفتر شعبه مرجوع‌الیه، آن را از حیث شرایط شکلی بررسی می‌کند و در صورت کامل بودن دادخواست یا کامل شدن آن، بلافاصله دادخواست و ضمائم را به نظر قاضی شعبه می‌رساند.

2. اگر قاضی شعبه دیوان، اعتقاد به کامل بودن پرونده داشته باشد دستوری مبنی بر ارسال یک نسخه از دادخواست و ضمائم آن، به طرف شکایت صادر می‌کند.

3. اگر محتوای شکایت حاوی مطالبی علیه شخص ثالث باشد این امر مانع رسیدگی شعبه به پرونده نیست.

4. موضوع شکایت باید صریح و منجز باشد. در صورت وجود ابهام به تشخیص شعبه، مراتب طی اخطاریه‌ای به شاکی اعلام می‌شود و شاکی مکلف است ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه، نسبت به رفع ابهام اقدام کند در غیر این ‌صورت، شعبه نسبت به قسمت مبهم قرار ابطال دادخواست صادر می‌کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دیوان عدا‌لت اداری، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون ثبت دادخواست و شکایت از سازمان های دولتی پاسخ دهند .