تفاوت‌هایی در فرایند دادرسی نسبت به زمان‌های گذشته به وجود آمده است. یکی از این تفاوت‌ها مربوط می‌شود به حقوقی که برای متهم در جریان دادرسی در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال حق برخورداری از وکیل مدافع یکی از این حقوق می‌باشد. در واقع این امکان برای متهم در نظر گرفته شده است که در فرایند تحقیقات مقدماتی حق این را داشته باشد که برای خودش وکیل مدافع تعیین کند. اسناد حقوق بشر را می‌توان شروعی برای این تحولات در نظر گرفت که همه این تلاش‌ها به این خاطر است که یک دادرسی منصفانه انجام شود و حقوق بشر در دستگاه قضایی مورد توجه قرار بگیرد. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع و همچنین بیان نکات آن می‌پردازیم.

متن قانون در خصوص حق برخورداری از وکیل مدافع

در ماده ۱۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری آمده است که:
متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی، می‌توند با یک نفر وکیل دادگستری در مرجع قضایی حاضر شود. این حق باید پیش از شروع تحقیق به درستی و جوری که متوجه شود به وی گفته شود. اگر متهم احضار شود این حق در برگه احضاریه نوشته و به او ابلاغ می‌گردد. وکیل می‌تواند پس از کسب اطلاع از اتهام موکل هر مطلبی که برای دفاع از وی و حقیقت لازم بداند بیان نماید. اظهارات وکیل در صورت مجلس درج خواهد شد.

مجازات عدم تفهیم حق انتخاب وکیل | حقوق متهم

اگر مقام قضایی متهم را از داشتن وکیل منع نماید به مجازات انتظامی درجه هشت و چنانچه این حق را به نحو مطلوب به اطلاع متهم نرساند مجازات انتظامی درجه سه در انتظار وی خواهد بود.

وظیفه بازپرس در تفهیم حق | حقوق متهم

همانطور که در ماده قانون آمده است متوجه می‌شویم که حق برخورداری از وکیل مدافع اهمیت بسیاری دارد که حتماً باید توسط بازپرس به اطلاع متهم برسد. در واقع برگه احضاریه‌ای که به دست متهم می‌رسد از مندرجاتی تشکیل شده است که شامل حق برخورداری از وکیل مدافع نیز می‌شود. همچنین بازپرس نمی‌تواند حق برخورداری از وکیل مدافع را از شخص متهم سلب کند و اگر این کار را انجام بدهد مرتکب تخلف انتظامی شده است.

وظیفه وکیل مدافع | حقوق متهم

وکیل مدافع متهم از این حق برخوردار است که از زمانی که تحقیقات مقدماتی شروع شد از متهم خود در برابر اتهامی که به او نسبت داده شده است دفاع کند. همانطور که در ماده ۳۴۶ قانون آیین دادرسی کیفری آمده است این امکان وجود دارد که متهم به جای یک وکیل چند وکیل داشته باشد. متن ماده ۳۴۶ قانو ن آیین دادرسی کیفری به این شرح است که: در تمام امور کیفری، طرفین می‌توانند وکیل یا وکلای مدافع خود را تعیین و اسامی آن‎ها را به دادگاه بدهند. در صورتی که فرد چند وکیل انتخاب نموده باشد حضور یکی از آنان برای جلسه رسیدگی در دادگاه کفایت می‌کند.
در غیر جرائم مربوط به دادگاه کیفری یک سقف تعداد وکلای انتخابی توسط متهم حداکثر دو وکیل است.

تعیین وکیل تسخیری برای متهم

در جرایمی که مجازات آن سلب حیات یا حبس ابد تعیین شده، اگر متهم اقدام به معرفی وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی نکند، بازپرس دستور به تعیین وکیل تسخیری برای متهم می‌دهد.

در خصوص وکیل تسخیری باید بیان کنیم که اگر متهم مرتکب جرائمی شده باشد که مجازات این جرائم سلب حیات یا حبس ابد است و او در مرحله تحقیقات مقدماتی برای خودش وکیل تعیین نکرده باشد در این صورت بازپرس است که برای او وکیل تعیین می‌کند که به این وکیل، وکیل تسخیری گفته می‌شود.
در مرحله تحقیقات مقدماتی جرایمی که مربوط می‌شود به اقدامات علیه امنیت داخلی یا خارجی و یا جرائمی که سازمان یافته هستند هر دو طرف دعوا وکیل یا وکلای خودشان را از میان وکلایی انتخاب می‌کنند که وکلای رسمی دادگستری باشند و همچنین توسط رئیس قوه قضاییه تایید شده باشند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص حقوق متهم، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون حقوق متهم پاسخ دهند .