هنگامی که یک جرم محقق می‌شود مطابق قانون مجرم باید مجازات گردد اما گاهی اوقات شرایطی به وجود می‌آید که مجازات اصلی در خصوص مجرم اجرا نمی‌شود که به آن شرایط تخفیف مجازات گویند. مثلا اینکه اوضاع و احوال مجرم به گونه‌ای است که اجرای مجازات اصلی عادلانه نمی‌باشد. در واقع در این مقاله قصد داریم که موارد تخفیف مجازات را مورد بررسی قرار بدهیم، مطالب و نکات بسیاری در خصوص موارد تخفیف مجازات یا به عبارت دیگر دلایل مخففه جرم وجود دارد که در ادامه سعی می‌کنیم به بیان ساده‌تر آن‌ها بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد حکم دادگاه کلیک کنید.

بررسی مبنای موارد تخفیف مجازات | شرایط تخفیف مجازات

در قانون مجازات اسلامی بیان شده است که قاضی می‌تواند در خصوص مجازات مجرم تخفیف قائل شود آن هم در صورتی که دلایل مخففه جرم وجود داشته باشد نکته حائز اهمیت این است که صحبت ما در خصوص مجازات جرایم تعزیری و سایر مجازات‌های بازدارنده می‌باشد.
اگر قاضی از دلایل مخففه جرم استفاده کرد باید این موضوع را صریحاً در حکمی که صادر می‌کند ذکر کند.
در ادامه به بررسی جهات تخفیف مجازات به طور مفصل می‌پردازیم.

بررسی جهات تخفیف مجازات | شرایط تخفیف مجازات

۱ –  در صورتی که شاکی یا مدعی خصوصی گذشت کند. در جرایم قابل‌گذشت، گذشت شاکی خصوصی موجب خلاصی از مجازات و در جرایم غیر‌قابل گذشت موجب تخفیف در مجازات است.

۲ –  متهم مطالبی را اظهار کند که موجب شود تا شرکا و معاونان شناسایی شوند یا راهنمایی‌های او موجب شود که وسیله ارتکاب جرم کشف شود.

۳ – اوضاع و احوال در زمان ارتکاب جرم به گونه‌ای باشد که متهم را تحریک به انجام جرم کرده باشد به عنوان مثال مجرم انگیزه شرافتمندانه از ارتکاب جرم داشته باشد یا رفتار و گفتار مجنی‌علیه تحریک‌آمیز باشد.

۴ – این مورد مربوط می‌شود به زمانی که متهم قبل از تعقیب به وقوع جرم اعتراف کند یا هنگام تحقیقات اقراری کند که موجب کشف جرم گردد.

۵ – این مورد اختصاص به زمانی دارد که به وضع خاص متهم و یا سابقه او توجه می‌شود.

۶ – این مورد مخصوص متهمی است که تلاش می‌کند تا ضرری که از جرم ناشی شده است و تاثیراتی که آن جرم داشته است کاهش یابد. برای مثال در تصادف رانندگی مصدوم را به بیمارستان برساند یا در جرم توهین از مجنی‌علیه عذر‌خواهی کند.
آنچه بیان شد شرح ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی می‌باشد.

آیا لازم است که همه موارد تخفیف مجازات وجود داشته باشد ؟

در پاسخ به این سوال باید بیان کنیم که نیازی نیست که همه موارد تخفیف مجازات وجود داشته باشد بلکه حتی اگر یکی از آن‌ها محقق شده باشد قاضی می‌تواند با استناد به آن در خصوص مجازات یک جرم تخفیف قائل شود.

آیا می‌توان مجازات محکومین را مشمول تخفیف کرد ؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که اگر جرم شخص متهم در دادگاه ثابت شود و حکم نیز صادر گردد در این صورت امکان تخفیف مجازات وجود دارد. برای این که مجازات محکومین مورد عفو قرار بگیرد رئیس قوه قضاییه باید عفو یا تخفیف مجازات را به رهبری پیشنهاد دهد. همچنین گذشت شاکی خصوصی پس از صدور حکم قطعی می‌تواند سبب سقوط یا تخفیف مجازات شود. محکوم‌علیه باید پس از جلب رضایت شاکی از دادگاه صادر‌کننده حکم تقاضای تخفیف نماید.

میزان تخفیف مجازات در قانون

قاضی نمی‌تواند هر چقدر که خواست مجازات را تخفیف دهد قانون برای وی محدوده‌ای معین کرده است.
الف- تقلیل مجازات حبس به میزان یک تا سه درجه مجاز است.
ب- قاضی می‌تواند مصادره اموال را به جزای نقدی درجه یک تا چهار تبدیل کند.
پ- قاضی می‌تواند انفصال دائم از شغل را به انفصال موقت به میزان پنج تا پانزده سال تقلیل دهد.
ت- قاضی می‌تواند سایر مجازات‌های تعزیری به میزان یک یا دو درجه از همان نوع یا انواع دیگر ‌تقلیل دهد مثل تقلیل مجازات شلاق تعزیزی.
 در جرائم تعزیری درجه‌ هفت و هشت، چنانچه جرم فرد محرز شود و قاضی بداند که با عدم مجازات امکان اصلاح مجرم وجود دارد می‌تواند از مجازات او چشم بپوشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط تخفیف مجازات، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون تخفیف مجازات پاسخ دهند .