انواع خیارات قانونی

انواع خیارات: خیار مجلس، حیوان، تأخیر ثمن، رؤیت و تخلف از وصف، غَبن، عیب، تدلیس، تبعض صفقه و خیار تخلف از شرط می‌باشد. در ادامه به بررسی انواع خیارات قانونی می‌پردازیم.

1 – خیار مجلس 

خیار مجلس ویژه عقد بیع است و در دیگر قراردادهای معاوضی راه ندارد. همان طور که از نام خیار مجلس پیداست این خیار مادام که طرفین عقد از جلسه وقوع عقد متفرق نشده‌اند باقی است و با ترک مجلس توسط هر کدام از طرفین عقد در حالی که با یکدیگر همراه باشند از بین نمی‌رود.

2 – خیار حیوان

طبق ماده 398 قانون مدنی اگر مبیع حیوان باشد مشتری تا سه روز از لحظه انعقاد عقد می‌تواند معامله را فسخ نماید.

3 – خیار شرط

این نوع خیار در متن قرارداد باید درج شود و به موجب آن یکی از طرفین یا هر دو یا شخص خارج از قرارداد اجازه دارند تا ظرف مدت مشخصی از معامله منصرف شوند و آن را برهم بزند.

4 – خیار تاخیر ثمن 

مراد از تاخیر، تاخیر در تحویل دادن ثمن و مبیع به مدت سه روز از تاریخ عقد است و در مورد کسی است که مبادرت به بیع نموده، ولی ثمن را قبض نکرده و نیز مبیع را تحویل نداده و شرط تاخیر نیز قرار نداده است و معامله حال باشد، بایع پس از این سه روز می‌تواند معامله را فسخ نماید.

5 – خیار رویت و تخلف وصف

خیار رویت برای کسی ثابت است که مال را ندیده و آن را فقط با توصیف کردن خریده است. هم چنین هر گاه فردی به اتکای رویت پیشین، مالی را بخرد و بعد معلوم شود آن اوصاف را ندارد، اختیار فسخ خواهد داشت. البته تنها در صورتی خیار ثابت می‌شود که در طرف بایع، زیادتی، یا در طرف مشتری نقصی حاصل شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خیار تخلف وصف و رویت کلیک کنید.

همچنین به این معناست که هر گاه یکی از طرفین عقد مقداری از کالا را دیده و بقیه را به وصف معامله کرده باشد، در صورت عدم مطابقت می‌تواند تمام کالا را برگرداند و نمی‌تواند معامله را تنها نسبت به مقداری که ندیده است فسخ نماید.

6 – خیار غبن 

مراد از غبن، در اینجا فروش یا خرید مال به غیر قیمت واقعی آن است. این خیار برای هر یک از بایع و مشتری در جایی که نسبت به قیمت جهل داشته باشد ثابت است. به شرط آن که تفاوت به گونه‌ای باشد که غالبا از آن مقدار غبن چشم پوشی نمی‌شود و نسبت به آن مسامحه صورت نمی‌گیرد.

7 – خیار عیب

عیب عبارت از زیاده یا نقصانی است که در اصل مال پدید می‌آید، خواه آن زیاده و نقصان عینی باشد و خواه در صفت باشد. در این حالت مشتری می‌تواند معامله را بر هم بزند یا ارش بگیرد. 

ارش مابه‌التفاوت مال سالم و معیوب است که باید به مشتری پرداخت شود.

8 – خیار تدلیس | انواع خیارات

تدلیس عبارت است از انجام کارهایی که سبب فریب طرف معامله بشود و اگر این فریب نباشد معامله منعقد نمی‌شود. طرفی که فریب خورده چه مشتری باشد چه بایع اختیار بر هم زدن معامله را دارد.

9 – خیار تبعض صفقه | انواع خیارات

خیار تبعض صفقه جایی موضوعیت پیدا می‌کند که عقد بیع نسبت به قسمتی از مبیع به جهتی از جهات صحیح نباشد. در این صورت مشتری می‌تواند قرارداد را فسخ کند یا به نسبت قسمتی که قرارداد صحیح بوده آن را قبول کند و نسبت به قسمتی که بیع باطل گشته ثمن را بازگرداند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص خیارات، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون خیارات پاسخ دهند.

برای دریافت مشاوره حقوقی می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل دات کام با شماره 02166419012 تماس بگیرید.

منبع : خیارات قانونی | تعریف انواع و آشنایی با کافه خیارات و آثار هر یک