آیا می‌دانید موانع تعقیب دعوای عمومی کدامند و به چند دسته تقسیم می‌شوند؟ شاید تا به حال کلمه موانع تعقیب دعوا و موارد سقوط دعوای عمومی را شنیده باشید اما آیا می‌دانید این دو چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ جهات سقوط دعوا، مانع دائمی برای به جریان افتادن دعوای عمومی هستند اما موانع تعقیب موقتی بوده و پس از رفع، تحقیقات ادامه می‌یابد. در ادامه به بررسی موانع تعقیب دعوای عمومی و توضیح هر کدام از آن موانع و هم چنین بررسی مواد قانونی مربوط به آن می‌پردازیم.

منبع : موانع تعقیب دعوای عمومی

موانع تعقیب دعوای عمومی

الف ) عدم شکایت متضرر از جرم یا سکوت زیان دیده در جرائم قابل گذشت

جرائم را به اعتبار شاکی خصوصی به جرائم قابل گذشت و غیر قابل گذشت تقسیم می‌کنند. در جرائم قابل گذشت تعقیب با شکایت شاکی آغاز می‌شود و گذشت او دادرسی را متوقف می‌کند که در این صورت قاضی قرار موقوفی (توقف) تعقیب صادر می‌کند.

توصیه می‌کنیم مقاله توقیف دادرسی را مطالعه نمایید.

جرائم قابل گذشت مثل صدور چک بلامحل و جرائم غیرقابل گذشت مثل قتل عمد و کلاهبرداری.

توصیه می‌کنیم مقاله جرایم قابل گذشت را مطالعه نمایید.

ب ) مصونیت | موانع تعقیب دعوای عمومی

تعقیب کیفری بعضی از اشخاص به لحاظ وظایف خاص اجتماعی، سیاسی، قضایی با تشریفات خاصی صورت می‌گیرد و برخی از تعقیب مصون هستند. دستگاه قضایی حق تعقیب ندارد یا این که باید تشریفات خاصی را رعایت کند.

مصونیت به سه دسته تقسیم می‌شود:

مصونیت قضایی یا تشریفاتی، مصونیت سیاسی، مصونیت پارلمانی.

مصونیت قضایی

مصونیت قضات از جهت شغلی و قابلیت تعقیب کیفری قابل بررسی است. مصونیت شغلی قضات مربوط به تغییر محل خدمت و سمت قاضی است.

در خصوص تعقیب کیفری پس از ارتکاب جرم مراتب به دادستان انتظامی قضات اعلام می‌شود و دادستان از دادگاه درخواست تعلیق قاضی را می‌نماید. پس از تعلیق قاضی به عنوان یک شهروند در مراجع قضایی پایتخت تعقیب می‌شود.

در خصوص جرائم غیر عمدی قضات، تعلیق لازم نیست مگر این که منتهی به بازداشت وی شود.

توصیه می‌کنیم مقاله مصونیت قضایی را مطالعه نمایید.

مصونیت سیاسی

افرادی که از مصونیت سیاسی برخوردارند عبارتند از:

1 – ماموران دیپلماتیک.

2 – ماموران کنسولی.

3 – مامورین سیاسی که برای ماموریت خاص وارد کشور دیگر می‌شوند.

مصونیت پارلمانی

مصونیت پارلمانی به نمایندگان مجلس اختصاص دارد. نمایندگان مجلس به طور کلی دارای دو نوع مصونیت مطلق و نسبی می‌باشند. نمایندگان در انجام وظایف نمایندگی دارای مصونیت مطلق هستند و مصونیت نسبی یعنی این که نمی‌توان بدون اجازه مجلس نمایندگان را تعقیب کرد.

پ ) اناطه

اناطه به این معناست که وقتی دادسرا یا دادگاه کیفری در حال رسیدگی به یک دعواست، در پروسه رسیدگی به دعوا با موضوعی حقوقی و غیر کیفری مواجه شود که رسیدگی به آن در صلاحیتش نباشد در این حالت مقام رسیدگی کننده قرار اناطه کیفری صادر می‌کند.

به زبان ساده‌تر وقتی رسیدگی به امری منوط به رسیدگی در دادگاه دیگری است یا مستلزم رعایت تشریفات خاص دیگری است قرار اناطه صادر می‌شود. برای مثال شخصی شکایت خیانت در امانت طرح می‌کند متهم مدعی مالکیت مال می‌شود.

نکات مربوطه

در اناطه منظور از ادعای مالکیت در اموال غیر منقول است. اگر متهم مدعی مالکیت مال منقول باشد دادگاه کیفری راسا رسیدگی می‌کند.

در صورتی قرار اناطه صادر می‌گردد که مرجع کیفری در خصوص مالکیت مال غیر منقول تردیدی داشته باشد.

قرار اناطه از ناحیه شاکی قابل اعتراض می‌باشد.

ت ) جنون | موانع تعقیب دعوای عمومی

جنون را به عنوان یک اختلال جدی عقلی می‌شناسیم که مبتلا به آن قادر به تمییز امور نیست. این امر در قانون ما وارد شده و فرد مبتلا را مشمول قواعد خاصی می‌کند. تشخیص اینکه فردی مجنون است یا خیر بر عهده پزشکی قانونی است. اگر فرد در حین ارتکاب جرمی مجنون باشد مجازات نمی‌شود. جنون ممکن است در مراحل مختلف دادرسی اتفاق افتد و در هر مورد موجب حکم و نتیجه خاصی می‌شود.

جنون دارای دو حالت دائمی و ادواری می‌باشد.

توصیه می‌کنیم مقاله جنون در حقوق را مطالعه نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص موانع تعقیب دعوای عمومی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون موانع تعقیب دعوای عمومی پاسخ دهند.