تعریف فرار از دین و معامله به قصد فرار از دین

گاهی اوقات شخصی که محکوم به پرداخت دینی به کسی شده است اقدام به انتقال صوری یا واقعی اموال خود به دیگری می‌کند.
برای مثال شخصی که همسرش مهریه خود را از وی مطالبه کرده و دادگاه هم نسبت به پرداخت آن توسط مرد حکم قطعی صادر کرده است، مرد مال خود را به دیگری منتقل کرده و یا حتی آن را می‌فروشد برای این که دین خود را نسبت به زن ادا نکند.
در این مورد زن می‌تواند علیه مرد به جرم معامله به قصد فرار از دیون اقدام به طرح دعوای کیفری کند.
طبق قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی انتقال مال به دیگری به هر نحو به وسیله مدیون با انگیزه فرار از دیون به نحوی که باقی‌مانده اموال برای پرداخت دیون کافی نباشد، موجب حبس تعزیری درجه شش یا جرای نقدی معادل نصف محکوم‌به، یا هر دو مجازات می‌باشد.

نحوه احراز انگیزه فرار از دین

فردی که انگیزه فرار از دیون خود را دارد هر چند در صدد پوشاندن و مخفی نمودن آن است ولی این انگیزه می‌تواند به کمک قرائن و اوضاع و احوال و شرایطی کشف شود.
برای مثال می توان اشاره کرد به:
۱ – تقارن زمان معامله با موعد مطالبه طلب بستانکار. یعنی وقتی که موقع پرداخت مهریه زن است مرد مال خود را به دیگری می‌فروشد.
۲ – شخصیت طرف معامله، برای مثال مدیون اموال خود را به یکی از خویشاوندان خود یا یکی از دوستان صمیمی خود انتقال دهد.
۳ – فروختن مال به قیمتی ارزان‌تر از قیمت واقعی یا هبه کردن آن موقع ادای دین.
۴ – گواهی گواهان دایر بر اقرار مدیون در مورد وجود انگیزه فرار از دیون.

شرایط تحقق معامله به قصد فرار از دیون

۱ – انتقال مال توسط مدیون.

۲ – نفع طلبکاران در اقامه دعوا.

۳ – طلب یا محکومیت مالی باید مسلم و قابل مطالبه باشد. یعنی برای مثال اصل طلب مورد دعوا نباشد و به موجب سند رسمی لازم‌الاجرا یا حکم قطعی دادگاه مطالبه شود. همچنین قابل مطالبه بودن یعنی برای مثال طلب حال باشد. طلبکار به موجب چکی که تاریخ وصول آن یک سال بعد است نمی‌تواند ادعای معامله فرار از دیون از جانب مدیون نماید چراکه طلب وی حال نبوده بنابراین قابل مطالبه نمی‌باشد.

۴ – ضرری بودن معامله

۵ – قصد فرار از دین

بطلان معامله صوری با قصد فرار از دین

طبق ماده ۲۱۸ قانون مدنی اگر مشخص شود که معامله با قصد فرار از دین به طور صوری انجام شده آن معامله باطل است.

این ماده به لحاظ نگارشی و استدلالی مشکل دارد چرا که معامله به قصد فرار از دین با معامله صوری کاملاً متفاوت است و موجب ابهام و بی‌نظمی در فهم و اجرای این ماده می‌شود.
چرا که در معامله به قصد فرار از دین، معامله کننده یعنی مدیون، قصد انشای معامله را دارد و معامله به شکل صحیحی ایجاد می‌شود. منتها از آن جهت معامله می‌کند تا اموال خود را از دسترس طلبکاران خود خارج نماید. ولی در معامله صوری همانطور که از نامش پیداست اصولاً قصد انشای معامله وجود ندارد بلکه صرفاً صورتی از معامله ارائه می‌شود. بنابراین در معامله صوری هیچ گونه معامله‌ای واقع نمی‌شود.

پس جهت بطلان معامله صوری آن است که در واقع قصد انشا در آن وجود ندارد پس معامله‌ای در کار نیست. اما جهت بطلان معامله به قصد فرار از دین، انگیزه فرار مدیون و به دردسر انداختن وی است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص فرار از دین، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون فرار از دین پاسخ دهند .

[box type=”shadow”]
برای دریافت مشاوره حقوقی می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل دات کام با شماره 02166419012 تماس بگیرید.[/box]

منبع « فرار از دین و معامله