خداوند زنان را خیلی دوست داشته است که موهبت الهی همچون مادر شدن را برای آن‌ها قرار داده است و بعضی‌ها خود را برای آن آماده می‌کنند. بحث ما این جا در رابطه با سقط جنین است. سقط جنین می تواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله توسط خود مادر، در اثر تصادف یا ضرب و شتم، بر اثر مصرف داروی اشتباه و… در قانون سقط جنین جرم انگاری شده است و برای آن دیه قرار داده شده است. در ادامه با موارد آن بهتر آشنا می‌شویم.

 منبع : دیه سقط جنین

سقط جنین

سقط جنین به معنای پایان یافتن بارداری در هر مرحله‌ای از زندگی جنین متولد نشده است. چنانچه جنین در اثر بیماری سخت مادر بمیرد یا بدون دخالت عامل انسانی مرده به دنیا آید دیه ندارد.

توصیه می‌کنیم مقاله دیه چیست را مطالعه نمایید.

فلسفه دیه سقط جنین

سقط جنین از جمله موضوعاتی است که پزشکان و حقوق‌دانان بسیاری همیشه با آن درگیر هستند. از نظر بسیاری از ادیان و از جمله اسلام این کار قتل نفس است. قانون ما آن را غیر‌قانونی و حتی خلاف شرع می‌د‌‌اند‌‌ و سقط جنین عمد‌‌ی را موجب مجازات دانسته است. از عواملی که باعث می‌شود خانمی اقدام به سقط غیرقانونی کند می‌توان به نا‌خواسته بودن حاملگی، شکست روش‌های جلوگیری از حاملگی، بارداری حاصل از روابط نا‌مشروع، تشخیص دیرهنگام بیماری‌های جنین (بعد از ۴ ماهگی) و… اشاره کرد. طبق قانون کشورمان هیچ پزشکی جز در مواردی که قانون کشور اجازه می‌دهد، نباید اقدام به عمل سقط کند. حتی اگر بداند با این کار به فرد کمک خواهد کرد، به هیچ وجه بر طبق قسم‌نامه‌های پزشکی اجازه این کار را ندارد و علاوه بر آن مجازات نیز خواهد شد.

سقط قانونی جنین قبل از چهار ماهگی

مواردی را هم مشاهده می کنیم که مادر مجبور به سقط جنین است گاه به علت در معرض خطر قرار گرفتن جان خودش و گاه به علت بیماری صعب العلاج جنین. در این موارد سقط پزشکی قانونی است البته همه این موارد باید توسط پزشکی قانونی احراز گردد.

بنابر قانون، سقط د‌‌رمانی تنها تا قبل از اتمام چهارماهگی امکان پذیر است و مجازاتی برای مادر و پزشک در پی ندارد.

مجازات سقط جنین عمدی در قانون مجازات اسلامی

جنایت عمد و غیر عمد علیه جنین

جنین در هر مرحله‌ای از رشد باشد دیه سقط جنین در جنایت عمد و شبه عمد بر عهده جانی است و در موارد خطای محض بر عاقله اوست. مثل اینکه کسی با علم به باردار بودن مادر ضربه‌ای به شکم او بزند.

قانونگذار برای سقط عمد‌‌ی جنین، هم مجازات تعزیری و هم پرد‌‌اخت د‌‌یه د‌‌ر نظر گرفته است. یعنی اگر کسی باعث سقط جنین د‌‌یگری شود‌‌ علاوه بر مجازات تعزیری که د‌‌ر قانون آمد‌‌ه موظف به پرد‌‌اخت د‌‌یه هم هست.

سقط جنین توسط مادر | دیه سقط جنین

هرگاه زنی جنین خود را سقط كند دیه آن را در هر مرحله‌ای كه باشد باید بپردازد و خود از آن دیه سهمی نمی‌برد. یعنی اگر خود مادر اقدام به سقط جنین نماید دیه آن به پدر جنین تعلق می‌گیرد.

سقط جنین به واسطه دادن ادویه و یا وسایل دیگر | دیه سقط جنین

چنانچه افرادی غیر از طبیب یا ماما یا داروفروش یا اشخاصی كه به عنوان طبابت یا مامایی یا جراحی یا داروفروشی امرار معاش می‌کنند، با دادن ادویه یا وسایل دیگری موجب سقط جنین زن گردند به مجازات حبس از شش ماه یا یك سال و پرداخت دیه محكوم می‌گردند.

سقط جنین توسط طبیب و ماما یا داروفروش

هرگاه طبیب یا ماما یا داروفروش و یا اشخاصی كه به این عناوین شناخته می‌شوند، هرچند از نظر قانونی مجاز به مداخله در این حرفه‌ها نباشند، اقدام به اسقاط جنین نمایند یا وسایل سقط جنین را فراهم سازند مجازات آن‌ها حبس از دو تا پنج سال و پرداخت دیه است.

مشارکت د‌‌ر سقط جنین به عنوان معاون (فردی که به مجرم کمک می‌کند و در عمل مجرمانه او را یاری می‌کند) جرم سقط جنین قابل مجازات است. به این سبب قانون گذار کسانی را که به هر جهتی و هر عنوانی از قبیل ماما، دارو فروش یا اشخاص عادی در سقط جنین به مادر کمک می‌کنند را معاون جرم سقط جنین می‌داند و برای آن‌ها هم مجازات قرار داده است.

سقط جنین به واسطه ضرب یا اذیت و آزار زن حامله

هر كس با علم به باردار بودن زن و به عمد به‌واسطه ضرب یا اذیت و آزار زن حامله موجب سقط جنین وی شود علاوه بر پرداخت دیه یا قصاص حسب مورد به حبس از یك تا سه سال محكوم می‌شود. قصاص در این ماده در صورت ایراد صدمه به مادر اجرا می‌شود وگرنه سقط جنین قصاص ندارد.

سقط جنین جزو جرایمی است که جنبه عمومی دارد، در نتیجه رضایت زن باردار و همسرش در سقط، مانع پیگیری قانونی نخواهد شد.

دیه سقط جنین قبل از چهار ماهگی و بعد از آن

1. سقط جنین قبل از دمیده شدن روح، که فقها همه اعتقاد دارند چه عمل عمدی باشد چه غیرعمد، مجازات دیه دارد و قصاص ندارد.

2. سقط جنین پس از دمیده شدن روح، در این مورد هم فقها فرقی بین عمد و غیرعمد قائل نشده‌اند و حکم به دیه داده‌اند.

3. جنایت عمدی علیه جنین و مرگ او بعد از زنده متولد شدن، مجازات قصاص دارد.

دیه جنینی که روح در آن دمیده شده است (یعنی پس از چهار ماهگی) اگر پسر باشد، دیه کامل و اگر دختر باشد، نصف آن و اگر مشخص نباشد، سه‌ چهارم دیه کامل.

دیه جنین بر اساس مراحل مختلف رشد

دیه جنین پس از چهار ماهگی و دمیده شدن روح دیه انسان کامل است و بر حسب جنسیت جنین تعیین می‌شود.

دیه جنین قبل از تولد نسبت به مراحل مختلف رشد سنجیده می‌شود. از دو صدم دیه کامل انسان شروع می‌شود و به دیه کامل می‌رسد. بدیهی است هر چه نوزاد به ماه‌های پایانی بارداری نزدیک‌تر باشد دیه بیشتری دارد. مقدار دیه را قاضی با جلب نظر کارشناس تعیین می‌کند.

مادر در صورت سقط غیر‌قانونی باید دیه بدهد و مجازات تعزیری و حبس ندارد. همچنین مادر برای سقط جنین قصاص نمی‌شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دیه سقط جنین، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون دیه سقط جنین پاسخ دهند.