محرومیت از حقوق اجتماعی چه زمانی رخ می‌دهد؟ تمام افرادی که در اجتماع زندگی می‌کنند دارای حقوق و ظائفی هستند. این حق طبیعی افراد است که در جامعه از امتیازها و مزایای اجتماعی به عنوان فردی از جامعه بهره‌مند شوند. اما وقتی که شخصی مرتکب جرم ‌‌می‌شود و نظم جامعه را برهم ‌‌می‌زند در مقابل هم قانون برای مجازات او را از حقوق اجتماعی محروم ‌‌می‌نماید. در این مطلب سعی در بررسی مصادیق محرومیت از حقوق اجتماعی در قانون مجازات جدید داریم.

محرومیت از حقوق اجتماعی

تمام افرادی که در یک اجتماع زندگی ‌‌می‌کنند همانطور که دارای وظائفی هستند در مقابل از حقوقی هم برخوردار ‌‌می‌باشند‌‌. حقوقی که افراد در جامعه دارند حقوق اجتماعی نامیده ‌‌می‌شود‌‌. به عبارت دیگر حقوق اجتماعی مجموعه‌‌‌‌ای از امتیازهایی است که دولت‌‌‌ها و جامعه به افراد ‌‌می‌دهند مانند بهداشت‌‌، امنیت‌‌، مسکن‌‌، تامین اجتماعی‌‌، آزادی و…

اما زمانی که فردی نظم اجتماع را مختل ‌‌می‌کند و وظائف خود در مقابل جامعه را به درستی انجام ‌‌نمی‌دهد جامعه هم او را تنبیه ‌‌می‌کند‌‌. یکی از مصادیق تنبیه که در قانون مجازات جدید مصوب 1392 به چشم ‌‌می‌خورد محرومیت افراد مجرم از حقوق اجتماعی است‌‌. محروم شدن از حقوق اجتماعی به معنای آن است که فرد برای همیشه یا مدت زمان مشخصی ‌‌نمی‌تواند از امتیازهایی که قبلا جامعه به او داده است استفاده کند.

محرومیت از حقوق اجتماعی در قانون مجازات جدید

یکی از نوآوری‌‌‌های قانون مجازات جدید محروم کردن افراد مجرم از حقوق اجتماعی است. این محرومیت در بعضی از موارد مجازات اصلی برای جرم ارتکابی است و در بعضی از موارد هم اثر تبعی مجازات است یعنی خود مجازات نیست بلکه به دنبال مجازات ‌‌می‌آید.

ماده‌‌‌‌ 26 قانون مجازات اسلامی لیستی از مشاغل و عناوین را مطرح کرده است که اشخاص هنگامی که از نظر قانونی محرومیت اجتماعی دارند ‌‌نمی‌توانند این کارها را انجام دهند. در برخی از موارد فرد با توجه به جرم ارتکابی بین 2 تا 7 سال محروم ‌‌می‌شود و در برخی از موارد مانند ریاست جمهوری فرد برای همیشه محروم ‌‌می‌گردد.

مصادیق محرومیت از حقوق اجتماعی در قانون مجازات جدید

در صورتی که جرم از مواردی باشد که باعث محرومیت اجتماعی ‌‌می‌شود فرد مجرم ‌‌نمی‌تواند کارهای زیر را انجام دهد:

 1/ نامزد شدن برای ریاست جمهوری‌‌، مجلس خبرگان رهبری‌‌، مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستا.

2/ عضو شدن در شورای نگهبان‌‌، هیات دولت یا مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاونت رئیس جمهور.

3/ ریاست قوه‌‌‌‌ قضائیه‌‌، دادستانی کل کشور و ریاست دیوان عدالت اداری و دیوان عالی کشور.

4/ عضویت در کلیه‌‌‌‌ انجمن‌‌‌ها‌‌، احزاب و شوراها و جمعیت‌‌‌ها چه به موجب قانون و چه با رای مردم.

5/ عضویت در هیات منصفه‌‌، امنا و شوراهای حل اختلاف.

6/ مدیر مسئول یا سردبیر رسانه‌‌‌های جمعی مانند مجله و روزنامه.

7/ استخدام و اشتغال در دستگاه‌‌‌های حکومتی از جمله قوای سه گانه و کلیه‌‌‌‌ شرکت‌‌‌ها و سازمان‌‌‌های وابسته به آن‌‌، صدا و سیما‌‌، نیروهای مسلح مانند ارتش و سپاه‌‌، سایر نهاد‌‌‌هایی که تحت نظارت رهبری‌‌، شهرداری‌‌‌ها و هر گونه موسسه‌‌‌‌ای که مامور انجام خدمات عمومی هستند و دستگاه‌‌‌هایی که برای اینکه مشمول قانون شوند نیاز به ذکر نام دارند.

8/ وکیل رسمی دادگستری‌‌، سردفتر و دفتریار دفاتر اسناد رسمی‌‌، ازدواج و طلاق.

9/ قیم‌‌، متولی‌‌، ناظر یا مسئول موقوفات عام.

10/ داور و کارشناس در مراجع رسمی مانند دادگستری.

11/ استفاده از نشان‌‌‌های دولتی مانند سرهنگ و یا عناوین افتخاری.

12/ تاسیس، مدیریت یا عضویت در هیات مدیره‌‌‌‌ شرکت‌‌‌های تعاونی‌‌، خصوصی و دولتی‌‌. همچنینی ثبت کردن نام تجاری یا ثبت موسسه آموزشی پژوهشی‌‌، فرهنگی و علمی.

برای دریافت پاسخ سوالات خود و مشاوره حقوقی در مورد مصادیق محرومیت از حقوق اجتماعی در قانون مجازات جدید ‌‌می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تهران وکیل دات کام بهره ببرید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص محرومیت از حقوق اجتماعی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون محرومیت از حقوق اجتماعی پاسخ دهند.

سوالات متداول