صلاحیت محلی دادسرا و دادگاه کیفری به چه صورت است ؟ آنچه که در این مقاله می‌خواهیم مورد بررسی قرار بدهیم بررسی موضوع صلاحیت محلی در تحقیقات مقدماتی می‌باشد. به عبارت دیگر مرجعی که تحقیقات مقدماتی را انجام می‌دهد باید برای انجام اقداماتی از این قبیل از صلاحیت محلی برخوردار باشد. در واقع برای اینکه تحقیقات مربوطه انجام شود مرجع مذکور باید صلاحیت این را داشته باشد که در خصوص اتهام مربوطه اظهار نظر کند و تحقیقاتی را انجام دهد. در این مقاله قصد داریم که نکات مربوط به این بحث را مورد بررسی دقیق قرار بدهیم و در این راستا به مواد قانون آیین دادرسی کیفری نیز استناد می‌کنیم.

منبع : صلاحیت محلی دادسرا

مفهوم صلاحیت محلی در جرایم کیفری

ماده‌ای که در خصوص صلاحیت محلی در حوزه کیفری از اهمیت بسیاری برخوردار است ماده ۱۱۶ قانون آیین دادرسی کیفری می‌باشد. در این ماده بیان شده است که بازپرس در حوزه قضایی محل ماموریت خود استقرار می‌یابد و در مواردی که قانون اجازه می‌دهد موظف به آغاز تحقیقات است و این یعنی صلاحیت محلی دارد:

الف- جرم در حوزه قضایی محل مأموریت او اتفاق بیفتد.
ب – جرم در حوزه قضایی دیگری اتفاق بیفتد ولی در حوزه قضایی محل مأموریت او کشف گردد یا متهم در آن حوزه دستگیر بشود.
پ – جرم در حوزه قضایی دیگری اتفاق افتد، اما متهم یا مظنون به ارتکاب جرم در حوزه قضایی محل مأموریت او سکونت داشته باشد.
در واقع این ماده این نکته را بیان می‌کند که مرجع تحقیقات مقدماتی در حوزه قضایی مشخصی صلاحیت این را دارد که درخصوص شکایت طرح شده اقداماتی را انجام بدهد و در واقع این ماده به این سوال پاسخ می‌دهد که در چه موقعیت‌هایی مقامات از صلاحیت محلی برخوردار هستند تا اقدامات مربوطه را انجام دهند.

شروع رسیدگی در دادسرا

در ماده ۸۹ قانون آیین دادرسی کیفری آمده است که شروع به تحقیقات مقدماتی از سوی بازپرس تنها در صورتی امکان پذیر است که دادستان پرونده را به بازپرس ارجاع دهد. اگر بازپرس، شاهد و نظاره‌گر وقوع جرم باشد تحقیقات را شخصا آغاز می‌کند، مراتب را سریعا به دادستان اطلاع می‌دهد و در صورت ارجاع دادستان، ملزم به ادامه تحقیقات است.
مطابق آنچه که در این ماده آمده است متوجه می‌شویم که هنگامی که اشخاص قصد دارند از حق شکایت خود استفاده کنند شکایت خود را ابتدا در دادسرا طرح می‌کنند و نوبت به بازپرس می‌رسد که به شکایت طرح شده در دادسرا رسیدگی کند. اما او زمانی می‌تواند اقداماتی را در خصوص شکایت طرح شده انجام دهد که شکایتی که از آن صحبت می‌کنیم از طرف شخص دادستان و یا معاون دادستان به او ارجاع شده باشد.

بررسی صلاحیت محلی دادگاه‌ها

در خصوص صلاحیت محلی دادگاه‌ها نیز باید بیان کنیم که در واقع دادگاهی دارای صلاحیت برای رسیدگی می‌باشد که در محل وقوع جرم باشد. مستند ما در این خصوص ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری است که بیان می‌کند که متهم در دادگاهی محاکمه می‌شود که جرم در حوزه آن اتفاق بیفتد.

صلاحیت محلی دادگاه در صورت ارتکاب چند جرم توسط یک نفر

اگر شخصی مرتکب چند جرم در حوزه‌های قضایی مختلف گردد، رسیدگی در دادگاهی صورت می‌گیرد که مهمترین جرم در حوزه آن اتفاق افتاده است. چنانچه جرائم ارتکابی از حیث مجازات مساوی باشد، دادگاهی که مرتکب در حوزه آن دستگیر شود، به همه آن‌ها رسیدگی خواهد کرد. در صورتی که متهم دستگیر نشده باشد، دادگاهی که ابتداء تعقیب در حوزه آن شروع شده است، صلاحیت رسیدگی به تمام جرائم را دارد.

نتیجه

بنابراین با توجه به آنچه که تا به اینجا بیان کردیم و همچنین با استناد به موادی که به ذکر آن‌ها پرداختیم تحقیقات مقدماتی در دادسرای محل وقوع جرم آغاز می‌شود و زمانی که منتهی به صدور قرار می‌گردد و کیفرخواست نیز صادر می‌شود نوبت به دادگاه می‌رسد تا محاکمه را انجام دهد. منظور ما از دادگاه دادگاه محل وقوع جرم است.
اما همانطور که پیشتر به ماده ۱۱۶ قانون مدنی اشاره شد و در بحث نیابت قضایی مواردی مطرح گردید، این امکان وجود دارد که تحقیقات مربوطه در دادسرایی غیر از دادسرای مربوطه انجام شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص صلاحیت محلی دادسرا، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون صلاحیت محلی دادسرا پاسخ دهند.